39ος παράλληλος
το blog της Πάολας Ψαρρού
Η Πάολα Ψαρρού ασχολείται εδώ και είκοσι χρόνια με τη μελέτη της παράδοσης της μοναστηριακής τράπεζας. Η μελέτη αυτή και η καταγραφή όλων των πτυχών της οδήγησε το 2005 στην έκδοση του βιβλίου «Τα Μήλα του Μάγειρα». Αυτή την εμπειρία, τα βιώματα και κυρίως την αγάπη για τα μοναστήρια και τα προϊόντα του μόχθου τους μοιράζεται μαζί μας στον 39ο παράλληλο.
Διανύοντας την τελευταία εβδομάδα του Τριωδίου, τη λεγόμενη και Τυρινή, αρχίζουμε σιγά σιγά να προετοιμαζόμαστε για τη νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής. Αν ορίζουμε τον κύκλο της ζωής και της διατροφής μας με βάση τις μεγάλες γιορτές της εκκλησίας το ξεκίνημα της νηστείας έρχεται πιο ομαλά. Ήδη από την Κυριακή των Απόκρεω έχουμε εγκαταλείψει το κρέας και την εβδομάδα της Τυρινής κυριαρχούν τα γαλακτομικά. Οι προηγούμενες γενιές έχοντας ακριβώς αυτή την αίσθηση του χρόνου, που ορίζεται τόσο από τις μεγάλες γιορτές, όσο και από τον κύκλο της φύσης δημιούργησαν μία παράδοση στη διατροφή, που αποτελεί πλέον την κοινή μας κληρονομιά και όλοι αναγνωρίζουμε ως ελληνική παραδοσιακή κουζίνα. Σε αυτή την κουζίνα, είχαν θέση και νόημα γιορτές όπως η Τσικνοπέμπτη και αποκριάτικα εδέσματα όπως οι τυρόπιτες, οι γαλατόπιτες, το γαλακτομπούρεκο και άλλα πολλά.
Την Καθαρά Δευτέρα αρχίζει η νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής. Για τον Ορθόδοξο Χριστιανό αρχίζει η προετοιμασία για την Ανάσταση, την μεγαλύτερη γιορτή αλλά και την βάση της πίστεώς του. Η προσδοκία και η ελπίδα της Ανάστασης δίνει τη δύναμη, σε όποιον πιστεύει, να αντέξει τις δυσκολίες αυτής της προετοιμασίας που είναι πολλές, σωματικές και πνευματικές. Μάλιστα, όπως λένε άνθρωποι με βαθιά πίστη, όσο πιο πολύ αγωνίζεται κανείς τόσο περισσότερες δυσκολίες και εμπόδια βρίσκει στον δρόμο του. Πότε τα υπερνικά, πότε όχι, πότε πέφτει, πότε ξανασηκώνεται.
Η απόφαση για να νηστέψει κανείς είναι απολύτως προσωπική, αφορά κάτι περισσότερο από μια -έστω και προσωρινή αλλαγή- διατροφής. Είναι προφανές, λοιπόν, ότι δεν μπορούμε καν να προτείνουμε σε κάποιον να νηστέψει. Μπορούμε, ίσως, να μεταφέρουμε την δική μας εμπειρία, εάν αυτό έχει κάποια αξία. Κι επειδή εδώ, στο χώρο που μας φιλοξενεί, μιλάμε για τα μαγειρικά και όχι για τα πνευματικά, θα ήθελα να μεταφέρω κάτι που για εμένα, τουλάχιστον, είναι σημαντικό: Η κατανόηση της νηστείας και του ετήσιου κύκλου της εκκλησιαστικής ζωής δίνει ουσία και νόημα στην καθημερινή μαγειρική. Βοηθάει στο να ξεχωρίζουν οι μέρες, τα φαγητά, τα υλικά. Δημιουργεί μικρές οικογενειακές παραδόσεις και χτίζει αναμνήσεις για τα παιδιά που μεγαλώνοντας θα βρουν εκεί το στήριγμά τους. Δεν είναι όλα ίδια, όλα ένας χυλός όπου τίποτα δεν ξεχωρίζει. Ακόμη και οι μικροί περιορισμοί που θέτει κανείς στον εαυτό του μαγειρεύοντας, μια κάποια πειθαρχία δηλαδή, σε μια εποχή όπου όλα επιτρέπονται και τίποτα δεν πειράζει, βοηθούν. Και αυτό με τη σειρά αποτελεί ένα μικρό βήμα για να μπορεί να ζει κανείς με αρμονία και ισορροπία όλες τις πτυχές της ζωής.
Καλή Σαρακοστή σε όλους!
