Θες να σώσεις τον πλανήτη Γη; Ενας λόγος παραπάνω για να προσθέσεις τις καυκαλήθρες στη πίτα σου!
Πώς; Δώσε βάση γιατί το θέμα έχει ενδιαφέρον:
Αν ανήκεις στην κατηγορία των μαγείρων που η εβδομαδιαία λίστα της λαικής περιλαμβάνει μόνο πατάτες, κρεμμύδια, καρότο και λάχανο, τότε δεν χρειάζεται να ανησυχείς, μπορείς να συνεχίσεις να αγοράζεις μόνον αυτά και δεν θα στερηθείς τίποτα στο μέλλον. Μπορεί να “πεθάνεις” από βαρεμάρα και ανοστίλα αλλά πάντως τη πατατούλα σου θα τη βρίσκεις, ή κάτι τέλος πάντων που θα θυμίζει πατάτα έστω και μόνο στο σχήμα…
Αν όμως ανήκεις στην κατηγορία των μαγείρων που η λίστα περιλαμβάνει -εκτός από τα πιό πάνω στανταράκια- μυρώνια, καυκαλήθρες, σχοινόπρασσο, ρέβα, τσουκνίδες, λάπαθα, παραπούλια, αγγιναράκια, κίτρο, γαιδουράγκαθο, γεντιανή, ταραξάκο, κορόμηλα, φυρίκια, ζοχούς και άλλα τέτοια λαχανικά , φρούτα και αρωματικά, τότε στο εγγύς μέλλον θα αναγκαστείς να αλλάξεις τις συνταγές σου, φίλε μάγειρα : καθημερινά ένας εντυπωσιακός αριθμός ζώων , ψαριών και φυτών εξαφανίζονται από προσώπου Γης 1.000 φορές πιό γρήγορα από τον φυσικό ρυθμό.
Τίς πταίει;
Θες οι μονοκαλλιέργειες (το μισό Idaho καλλιεργεί μόνο μία ποικιλία πατάτας πλέον , όπως και στην Ελλάδα της μεταπολίτευσης οι χρηματοδοτήσεις ευνοούσαν τις μονοκαλλιέργειες για συγκεκριμένες ποικιλίες, άσχετα αν τελικά τα επιδοτούμενα κατέληγαν στη χωματερή) , θες η αδιαφορία για παραδοσιακές συνταγές (αυτές που οι “παλιοί” έβαζαν μέσα στα φαγητά πολλά και διαφορετικά υλικά αξιοποιώντας ό,τι πρόσφερε η φύση κάθε εποχή νοστιμίζοντας το φαγητό αλλά και δίνοντας σε μικρές καθημερινές δόσεις την απαραίτητη φαρμακευτική φροντίδα στον οργανισμό μας) θες τα ξενόφερτα gif-άκια στο διαδίκτυο (με κύριο συστατικό συνήθως την έτοιμη ζύμη, τα μακαρόνια και την μερέντα!!!), θες γιατί πάψαμε να ψωνίζουμε από λαϊκές αγορές και παραγωγούς, ε δεν θέλει πολύ, περιοριστήκαμε στα 4-5 απαραίτητα λαχανικά και στα 2 κρεατικά και μετά παραπονιόμαστε οτι το φαγητό δεν εχει πιά γεύση. Μα πώς να έχει γεύση όταν κάνεις σπανακόπιτα με κατεψυγμένο σπανάκι και κατεψυγμένη ζύμη; Και πόόόση νουτέλα πρέπει να φας πριν αρρωστήσεις;
Για δοκίμασε όμως να βάλεις ξύσμα κίτρου στις σάλτσες σου για τα θαλασσινά, να προσθέσεις λάπαθο, μυρώνια και καυκαλήθρες στη σπανακόπιτά σου… να κάνεις μαρμελάδα με φράπες και λεμονάκια, ντολμαδάκια με μολόχα… Η να βάλεις ψιλοκομμένο σχοινόπρασσο στην ομελέτα σου…Μυρώνια στον λαδερό αρακά σου, τον πουρέ πατάτας και τα μανιτάρια σωτέ… Να φτιάξεις μιά ζεστή σαλάτα με παραπούλια λάδι και λεμόνι… Γλυκό του κουταλιού με αρμπαρόριζα… Για τρίψε και λίγη ρέβα ή ραπανάκια στην βαρετή χειμωνιάτικη σαλάτα λάχανο/καρότο να πάρει λίγη σπιρτάδα… Εχεις φάει μακαρονάδα με πεταλίδες , αγγιναράκια σαλάτα (όχι αγγινάρες αλλά το νόστιμο άγριο χόρτο που πουλιέται στις βιολογικές λαικές) , λακέρδα παστή; Μπορεί, αν ταξιδεύεις συχνά στην Ελλάδα και τρως σε παραδοσιακά ταβερνάκια που κανας γέρος ή καμμιά γριά σκύβει και τα μαζεύει ένα-ένα (πόσα υπάρχουν άραγε ακόμα ή τα έφαγε κι αυτά η μονοκαλλιέργεια της νέας ελληνικής πειραγμένης , παγκοσμιοποιημένης και ευκολο-βιντεοσκοπημένης κουζίνας;).
Αγαπώ πολύ τις καυκαλήθρες (μα και τα ονόματά τους …tordylium apulum , τορδύλιο το άπουλο, mediterranean hartwort, καυκαλίς στα αρχαία ελληνικά, σέσελι στη Κρήτη) και τα μυρώνια (ένα τόσο ντελικάτο φυτάκι, με μικρότερο φυλλαράκι από τις καυκαλήθρες, αγγλιστί chervil). Εκτός του ότι απογειώνουν τη σπανακόπιτα , κάνουν ένα ωραίο πέστο με αμύγδαλα ή καρύδια γαι μιά ασυνήθιστη ζεστή σαλάτα λάχανο , κάνουν πιό ενδιαφέρουσες τις ομελέτες και τον καγιανά, δίνουν άρωμα στις μακαρονάδες με κολοκύθι . Με μιά σταλιά αλευράκι και λίγο τριμμένο σκληρό κατσικίσιο τυρί δίνουν στα μπισκοτάκια αυτά (δες συνταγή πιό κάτω) το άρωμα που θες για να συνοδέψεις ένα ποτήρι κρασί και να σωθείς από τη γευστική βαρεμάρα και ομοιομορφία που χαρακτηρίζει την παγκοσμιοποιημένη μαγειρική των τελευταίων χρόνων. Use it or lose it, ζήτα και χρησιμοποίησε ποικιλία στη κουζίνα σου για να συνεχίσουν και οι έμποροι να συλλέγουν και να καλλιεργούν και τα ασυνήθιστα λαχανικά!
Κάποια χαριτωμένα στοιχεία θα παραθέσω εδώ αλλά και κάποια ανησυχητικά νούμερα που ελπίζω να σε αποτρέψουν πλέον από το να ψωνίζεις αποκλειστικά από το μονότονο σούπερ μάρκετ και , αντίθετα, να αρχίσεις να απογειώνεις τη κουζίνα σου με τα αρώματα της φύσης. Πώς; Εξερευνώντας πρώτα τις λαικές αγορές και τους ιντερνετικούς μπαξέδες (με home delivery πλέον οι περισσότεροι!), ρωτώντας και μαθαίνοντας από τους παραγωγούς και τους τροφοσυλλέκτες και μετά παρατηρώντας στις εκδρομές σου το πλούσιο ελληνικό χώμα που πατάς, ένα σπάνιο, πολύχρωμο και μυρωδάτο χαλί αρωματικών και βοτάνων.
Λοιπόν , έχουμε και λέμε:
-Η καυκαλήθρα (mediterranean hartwort) , πέραν της Μεσογείου όπως λέει και το όνομά του, φύεται μόνο στην Αριζόνα από ολόκληρη την ήπειρο της Αμερικής, από παντού αλλού έχει εξαφανιστεί. Μιλάμε για ένα αγριόχορτο έτσι; Ενα.
-Ο Θεόφραστος από αρχαιοτάτων αναφέρει τις καυκαλήθρες ως Καυκαλίς τονίζοντας την ιδιότητά τους να βοηθούν την πέψη ενώ τα μυρώνια λέγεται οτι βοηθούν στη…χαρά!
-Πολλά είδη από το ζωικό και φυτικό βασίλειο εξαφανίζονται καθημερινά, 1.000 φορές πιό γρήγορα από τη φυσιολογική εξαφάνιση α λά Δαρβίνος.
-Αρα χρειαζόμαστε μία νέα Κιβωτό του Νώε; Ναί! Αλλά όχι μία ρομαντική ξύλινη βάρκα με δύο αρκουδάκια, αντιλόπες , πάνθηρες και φυτάκια από κάθε είδος. Μιά παγκόσμια κίνηση κυβερνήσεων και πολιτών χρειαζόμαστε: Το 2012 οι κυβερνήσεις 121 χωρών συμφώνησαν οτι θα προσπαθήσουν να αποκαταστήσουν τα οικοσυστήματα που κινδυνεύουν όπως και τα είδη που εξαφανίζονται με προτεραιότητα την μέλισσα που απο μόνη της συμβάλλει στην εξασφάλιση των 3/4 της τροφής μας. Είναι γνωστό στους κυβερνώντες οτι διανύουμε την 6η εποχή της μεγάλης εξαφάνισης των ειδών του πλανήτη. Εχει ξανασυμβεί αυτό και με συγκινεί που το μυρώνι made it…
– 50 χρόνια πριν ο γλυκούλης J.F.Kennedy είχε υποσχεθεί να δώσει τέλος στη παγκόσμια πείνα ή δεν θυμάμαι καλά; Πώς; Με όλο το Idaho εντατική μονοκαλλιέργεια πατάτα , το midwest μεταλλαγμένο καλαμπόκι απ’ άκρη σ’ άκρη , τη Φλόριντα πορτοκάλια και το Μεξικό ντομάτα; Ψάξε τώρα να βρείς εσύ άλλο είδος να φύεται εκεί στα ψεκασμένα. Οχι καυκαλήθρα, ούτε … λάστιχο ποτίσματος δεν θα βρείς… Για μέλισσες δε ούτε λόγος.
-Από τα 7 δις ανθρώπους του πλανήτη το 1 δις πεινάει ακόμα ενώ τα 3 δις δεν τρέφονται σωστά με αποτέλεσμα να νοσούν από ασθένειες σχετιζόμενες με τη διατροφή τους.
– το 60% της παγκόσμιας ανθρώπινης διατροφής πλέον βασίζεται σε 3 σιτηρά, το καλαμπόκι, το ρύζι και το στάρι. Γι’ αυτό κάποιοι κάναμε χαρά με το ευκολόπεπτο δίκοκκο στάρι (την ζέα!) όταν πριν λίγα χρόνια εμφανίστηκε στα “ντελικατέσεν”, θυμάστε;
– το 90% της παγκόσμιας προσφοράς μήλων περιλαμβάνει μόλις 4 ποικιλίες. Ξέρεις πόσο νόστιμα όμως είναι τα φιρίκια του Πηλίου; Κανείς δεν τα μαζεύει, πήγαινε να τα πάρεις τζάμπα από τις κυράδες πριν πέσουν από τα δένδρα και τα φάνε τα άγρια ζωντανά…
– Οι ζωικές μας πρωτείνες πλέον περιορίστηκαν σε 3 είδη, κότες, γουρούνια και μοσχάρια που μεγαλώνουν σε άθλιες συνθήκες πάχυνσης ενώ το ελληνικότατο κατσικάκι ολοένα και εξαφανίζεται από την ελληνική μαγειρική. Ψάρι (αγνώστου ταυτότητος!) πλέον θεωρείται μόνο το φιλεταρισμένο και το κατεψυγμένο;
– Πίνουμε πλέον μόνο αγελαδινό γάλα (από 3 μόνο ποικιλίες αγελάδας παγκόσμια) και γιαούρτι από αγελαδινό γάλα επίσης. Το πρόβειο γιαούρτι όμως είναι πιό εύπεπτο και για πολλούς και πιό νόστιμο…
– Το 2.100 μΧ. το 1/3 των ειδών της Γης μας θα έχει εκλείψει. Και μαζί του το 1/3 της βιοποικιλότητας και η ιντριγκαδόρικη γεύση. (Εδώ είναι που κλαίμε φίλε μάγειρα…)
Γι’ αυτό σου λέω, βάλε μυρώνια στον αρακά και αν δεν έχουν την επόμενη φορά στη λαϊκή βάλ’τους τις φωνές να φέρουν την επομένη. Και βάλε καυκαλήθρες στη σπανακόπιτα. Επειγόντως!
Ντελικάτα μπατόν σαλέ
με φέτα και μυρώνια
(η δόση βγάζει περίπου 10-12 μπισκοτάκια).
- 100 γραμμάρια φέτα Παρνασσού ή Κεφαλληνίας τριμμένη
- 1 κουταλιά της σούπας αλεύρι για όλες τις χρήσεις
- αρκετό πιπέρι τριμμένο
- 3 κουταλιές της σούπας ψιλοκομμένα μυρώνια
Ζεσταίνουμε το φούρνο στους 200 βαθμούς με αέρα.
Καλύπτουμε ένα ταψί με αντικολλητικό χαρτί.
Ανακατεύουμε σε ένα μικρό μπολ με ένα πηρούνι το αλεύρι με το τυρί και το πιπέρι.
Ρίχνουμε ένα κουταλάκι από το μίγμα σε βουναλάκια που οι ρίζες τους απλώνουν στα 4-5 εκατοστά διάμετρο.
Τα πασπαλίζουμε με τα μυρώνια και τα ψήνουμε ελάχιστα, 7-8 λεπτά.
Τα αφήνουμε να κρυώσουν εντελώς και τα σερβίρουμε με ένα ποτήρι κρασί στους φίλους που αναρωτιούνται τί είναι αυτό το τραγανό πρασινάκι πάνω στα πικάντικα μπισκοτάκια που τα κάνει τόσο νόστιμα. (Εκεί ξεκινάει αυτή η συζήτηση…)
