39ος παράλληλος

το blog της Πάολας Ψαρρού

Η Πάολα Ψαρρού ασχολείται εδώ και είκοσι χρόνια με τη μελέτη της παράδοσης της μοναστηριακής τράπεζας. Η μελέτη αυτή και η καταγραφή όλων των πτυχών της οδήγησε το 2005 στην έκδοση του βιβλίου «Τα Μήλα του Μάγειρα». Αυτή την εμπειρία, τα βιώματα και κυρίως την αγάπη για τα μοναστήρια και τα προϊόντα του μόχθου τους μοιράζεται μαζί μας στον 39ο παράλληλο.

Σήμερα τα φώτα και ο φωτισμός.

Με την μεγάλη γιορτή των Θεοφανείων κλείνει σήμερα ο κύκλος του Δωδεκαημέρου που ξεκινά τα Χριστούγεννα και σηματοδοτείται από τις τρεις μεγάλες γιορτές: Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά, Θεοφάνεια. Η ξεχωριστή σημασία της σημερινής μέρας είναι εμπεδωμένη στη συνείδηση των Χριστιανών που καλλιέργησαν παραδόσεις και καθιέρωσαν έθιμα που αποδίδουν με συμβολικό τρόπο το νόημα της γιορτής: η φανέρωση του Τριαδικού Θεού, το φως που νικάει το σκοτάδι, η βάπτιση του Χριστού, ο αγιασμός των υδάτων και ολόκληρης της Κτίσεως, ο καθαρμός, η λύτρωση και η ανα-καίνιση του ανθρώπου.
Στα μοναστήρια, τα Θεοφάνεια γιορτάζονται με ιδιαίτερη λαμπρότητα.
Η παραμονή, 5η Ιανουαρίου, είναι μέρα αυστηρής νηστείας, ξηροφαγίας, και προετοιμασίας.
Τα πάντα καθαρίζονται με σχολαστικό τρόπο, όλοι οι χώροι, οι κήποι, τα μηχανήματα, τα εργαλεία, τα σκεύη, τα αυτοκίνητα γιατί όλα θα καθαγιαστούν με τον Μεγάλο Αγιασμό. Ανήμερα των Θεοφανείων, μετά την θεία λειτουργία, ο ιερέας θα βγεί εκτός του ναού για να τελέσει τον αγιασμό, συμβολίζοντας με αυτό τον τρόπο τον καθαγιασμό ολόκληρης της Κτίσεως. (Αυτός ο αγιασμός, των Θεοφανείων, είναι ο μόνος που τελείται εκτός του ναού). Κρατώντας τον σταυρό στο χέρι, με το κλωναράκι του βασιλικού θα ραντίσει τους προσκυνητές και στη συνέχεια θα περάσει από όλους τους χώρους του μοναστηριού ψέλνοντας το “εν Ιορδάνη βαπτιζομένου σου, Κύριε” και αγιάζοντας παντού. Η μέρα είναι χαρούμενη και πανηγυρική. Στα μεγάλα μοναστήρια, ο αγιασμός διαρκεί πολλές ώρες. Στο μοναστήρι της Ορμύλιας, σε κάθε στάση συνηθίζουν να προσφέρουν ένα μικρό κέρασμα στους φωτιστάδες που συνοδεύουν τον ιερέα: Στο αρχονταρίκι γλυκά, στην κουζίνα πίτες, στο μαντρί τυρί και γιαούρτι, στο αγρόκτημα φρούτα και, γενικά, ό,τι έχει διαθέσιμο η κάθε αδελφή στον χώρο που διακονεί.
Όσοι επισκέπτονται το Άγιον Όρος, λένε πως η μέρα των Φώτων μοιάζει με τη Δευτέρα της Διακαινησίμου. Μέρα μεγάλης χαράς και αγαλλίασης. Οι εικόνες λιτανεύονται, μοναχοί και προσκυνητές τις υποδέχονται μέσα σε κλίμα βαθειάς κατάνυξης και ενθουσιασμού.
Η Τράπεζα των Θεοφανείων είναι γιορτινή. Το κυρίως φαγητό είναι ψάρι, όπως σε όλες τις Δεσποτικές γιορτές. Σήμερα διαλέγω να μοιραστώ μαζί σας μία ξεχωριστή συνταγή από την Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Μπούρα στην Αρκαδία: Σολωμός με κυδώνια

Χρόνια Πολλά
Καλό φωτισμό σε όλους μας

Σολωμός με κυδώνια

Υλικά

7 – 8 φέτες σολωμός
3 κυδώνια
(καθαρισμένα και κομμένα σε φέτες, όπως οι πατάτες)
1 φλυτζάνι λάδι
8 σκελίδες σκόρδο
3 – 4 μέτρια κρεμμύδια
1 ποτηράκι λευκό κρασί
αλάτι, πιπέρι
ρίγανη

Εκτέλεση

Πλένουμε το ψάρι, το τρυπάμε με την μύτη ενός μαχαιριού και φυτεύουμε μέσα κομματάκια σκόρδου.Το αλατίζουμε, πιπερώνουμε και ρίχνουμε ρίγανη.

Στο ταψί έχουμε στρώσει το κρεμμύδι κομμένο σε λεπτές φέτες. Βάζουμε τον σολωμό επάνω στα κρεμμύδια και ανάμεσα στις φέτες του σολωμού τα κυδώνια αλατισμένα και πιπερωμένα.

Περιχύνουμε με το κρασί.

Το ψήνουμε μέχρι να ροδοκοκκινήσει και να μείνει με λίγη σάλτσα.